Helderheid in bekostiging 

In het Onderwijsaccountantsprotocol OCW staat dat de instellingsaccountant moet vaststellen dat aan de -in de Helderheidsnotitie opgenomen- verslaggevingseisen is voldaan. In een bijlage bij het jaarverslag rapporteert ROC Midden Nederland over de thema’s van het document ‘Helderheid in de bekostiging van het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie, 2004’ (hierna kortweg 'Helderheid' genoemd).

De afdeling Compliance verzamelt de hiervoor benodigde gegevens bij ondersteunende diensten en de onderwijscolleges. In deze rapportage wordt verslag gedaan van de bevindingen.

In april 2021 heeft de minister bepaald dat het thema 2 ‘Investeren van publieke middelen in private activiteiten’ zoals dat in Helderheid was omschreven, separaat in het Jaarverslag moest worden verantwoord. Op 20 oktober 2022 heeft de minister deze bepaling echter ingetrokken en aangegeven dat dit thema over verslagjaar 2022 nog op de ‘oude’ wijze kon worden verantwoord. Pas in verslagjaar 2023 dienen instellingen een aparte verantwoording van dit thema in het jaarverslag op te nemen.

Wat is er onderzocht

De notitie Helderheid is opgebouwd uit 8 thema’s. De accountant moet vaststellen of ROC Midden Nederland voldoet aan de eisen van alle Helderheidsthema’s. In dit onderzoek is per thema nagegaan of en in welke mate ROC Midden Nederland zich conformeert aan de eisen van de notitie.
Per thema heeft de afdeling Compliance de passende informatie opgevraagd bij uiteenlopende organisatieonderdelen.

Bevindingen

Thema 1: Uitbesteding:

Dit thema betreft het uitbesteden van bekostigd onderwijs aan een andere, al dan niet-bekostigde, organisatie tegen betaling voor de geleverde prestaties. Het gaat daarbij om:
• samenwerking door een bekostigde instelling met een commerciële organisatie, waarbij (een deel van) de opleiding verzorgd wordt door de commerciële organisatie;
• samenwerking door een bekostigde instelling met een niet-commerciële organisatie, waarbij (een deel van) de opleiding verzorgd wordt door de niet-commerciële organisatie.

Verantwoording
In 2022 heeft ROC Midden Nederland samengewerkt zoals als zodanig in Helderheid omschreven, met de volgende commerciële organisaties:
• Amice Opleidingscentrum te Barneveld;
• Asserti te Den Haag;
• Bouwmensen te Nieuwegein en Amersfoort;
• Centrum voor Bedrijfstrainingen (CBT) bv juncto HPFP bv te Arnhem;
• Cosmo te Den Bosch;
• ICT Campus te Hilversum;
• OpleidingsBedrijf Metaal te Nieuwegein;
• Ocaro College bv te Eerbeek;
• De Schilderschool te Doesburg;
• School voor Antroposofische Kinderopvang;
• SPG Bilthoven;
• Stedin bedrijfsschool te Utrecht en Rotterdam;
• Stichting Samenwerkingsverband Praktijkopleiding Stukadoren Noorden des Lands te Groningen; (STUC Noord-Nederland, werk en leren)
• Stichting VAM (Innovam) te Nieuwegein;
• Stichting voor Dakvakmanschap Tectum te Nieuwegein;
• Stichting Zorg 3.0 (Beweging 3.0) te Amersfoort;
• Syndle bv te Prinsenbeek;
• Vapro bv te Zoetermeer;

Samenwerking met niet-commerciële organisaties:
• Ministerie van Defensie;

Samenwerking VO/BVE
Op peildatum 1 oktober 2022 zijn er in het schooljaar '22/'23 door VO-scholen 336 leerlingen uitbesteed aan het VAVO Lyceum van ROC Midden Nederland. Deze leerlingen staan nog ingeschreven bij hun VO-school. Op basis van een contract met en tegen een vergoeding door de VO-school, leidt ROC Midden Nederland deze leerlingen op. Ten opzichte van 1 oktober 2021 is dat een toename van 9%.

Thema 2: Investeren van publieke middelen in private activiteiten

Uit Helderheid: “Hieronder vallen de situaties waarin de rijksbijdrage wordt ingezet in een privaatrechtelijke rechtspersoon of waarin publieke middelen worden geïnvesteerd in private activiteiten die niet behoren tot de kerntaak van de instelling.”

Voorbeelden die in Helderheid worden genoemd zijn:
- investeringen die zijn verricht met de rijksbijdrage in contractstichtingen;
- risicovolle financieringen met de rijksbijdrage;
- investeringen in private activiteiten, zoals voorzieningen voor deelnemers (sportzaal).

“(…) In principe is investeren van publieke middelen in private activiteiten toegestaan. Maar het is nodig de condities 'waaronder dat kan' te expliciteren en te zorgen voor optimale transparantie. (…) Het is toegestaan als daarmee een bijdrage kan worden geleverd aan het realiseren van de doelstellingen van het beroepsonderwijs. "Aan de wettelijke waarborgen (kwaliteit, toegankelijkheid en doelmatigheid) die zijn gecreëerd rond hetonderwijs moet onverkort te allen tijden worden voldaan.“

Verantwoording
ROC Midden Nederland gebruikte in het verslagjaar 2022 geen bekostiging voor investeringen in private
activiteiten.

Thema 3: Verlenen van vrijstellingen

ROC Midden Nederland kan studenten vrijstellingen verlenen op basis van eerder behaalde toetsen of examens of op basis van werkervaring of buiten het onderwijs opgedane kennis en vaardigheden. Het vrijstellingenbeleid heeft niet de bedoeling af te wijken van de voor de opleiding geldende onderwijstijd.

Thema 4: les- en cursusgeld niet betaald door de deelnemer zelf

Het is niet toegestaan dat vanuit de rijksbijdrage (indirect) door de instelling het les- (bij een bol-inschrijving) of wettelijk verplicht cursusgeld (bbl-inschrijving) voor de deelnemer wordt betaald.

Verantwoording
ROC Midden Nederland betaalt geen cursusgeld voor deelnemers. Dit doet het ook niet via het Stichting Van Beuningenfonds (een fonds dat als doelstelling heeft deelnemers in aantoonbaar moeilijke omstandigheden financieel te ondersteunen, vooral waar alternatieve vormen van ondersteuning niet mogelijk zijn gebleken). Facturen worden naar de student zelf verstuurd of naar degene die door de student is gemachtigd.

Thema 5: in- en uitschrijving

Bij de in- en uitschrijving van studenten doen zich verschillende situaties voor:
• uitschrijving van studenten kort na de teldatum of;
• inschrijving van studenten in een gecombineerd traject educatie en beroepsopleiding.

Verantwoording
Uitstroom vlak na de peildatum
In ‘Helderheid’ wordt geen exacte definitie gegeven van wat we onder dit thema moeten verstaan.
Hieronder laat ROC Midden Nederland zien hoeveel studenten zijn uitgestroomd in de drie maanden na de peildatum 1 oktober 2022, onder vermelding van het hoogst behaalde diploma bij ROC Midden Nederland.

Gecombineerde trajecten educatie met beroepsonderwijs

De gecombineerde trajecten 'educatie-beroepsopleiding' beogen beide trajecten te versterken. ROC Midden Nederland hanteert een kostprijsmodel waarmee verantwoord kan worden waar de extra gelden aan worden besteed, terwijl de beroepsopleiding daarnaast aan alle daartoe gestelde vereisten blijft voldoen.

Thema 6: de deelnemer volgt een andere opleiding dan waarvoor hij werd ingeschreven (Omzwaaiers

Omzwaaien is volgens de definitie van Helderheid: “Het veranderen van opleiding/leerweg tijdens het schooljaar”.

Verantwoording
Omzwaai beroepsopleidingen 1 juni 2022 versus 1 oktober 2021

Thema 7: Bekostiging van maatwerktrajecten ten behoeve van bedrijven

In Helderheid wordt maatwerk als volgt omschreven: “Instellingen ontwikkelen maatwerktrajecten waarbij een derde – een bedrijf of een andere organisatie – een bijdrage betaalt voor het op maat snijden van trajecten voor eigen personeel.”

Verantwoording
ROC Midden Nederland heeft in 2022 geen maatwerk i.h.k.v. bekostigd onderwijs verzorgd.

Thema 8: Buitenlandse deelnemers en onderwijs in het buitenland

Helderheid geeft aan dat alleen onderwijs dat daadwerkelijk in Nederland wordt verzorgd voor bekostiging in aanmerking komt.

Verantwoording
Het onderwijs en de examinering dat door ROC Midden Nederland wordt verzorgd, vindt volledig plaats in Nederland. Jaarlijks volgt een aantal studenten de beroepspraktijkvorming (stage) in het buitenland onder voorwaarde dat de stageplek is geaccrediteerd voor de betreffende bekostigde opleiding.

Studenten met een andere dan de Nederlandse nationaliteit, mogen worden ingeschreven als zij rechtmatig in Nederland verblijven. ROC Midden Nederland stelt bij de inschrijving vast dat deze studenten rechtmatig in Nederland verblijven, bijvoorbeeld door middel van een verblijfsvergunning. Dit wordt door de externe accountant getoetst in de bekostigingscontrole 2022.